Był dzieckiem adoptowanym przez kanonika Villona. Podczas studiów w Sorbonie rokował wielkie nadzieje, lecz później stał się awanturnikiem, tułaczem i przestępcą.
Oddawał się z zapamiętaniem ucztom i uciechom cielesnym, stał się bywalcem karczm i paryskiej ulicy, miał na swoim koncie rozboje i gwałty, nawet zabójstwo, został skazany na szubienicę, ale darowano mu wyrok.
Zmarł w wieku trzydziestu dwóch lat, kiedy pisał swoje dzieło był schorowany i biedny, nie mógł przekazać potomnym żadnych dóbr doczesnych, jedynie swoje przemyślenia i refleksje o życiu.
Wielki Testament daje bogaty i barwny obraz średniowiecza nie tylko przepełnionego ascezą i myślą o Bogu, lecz obfitującego w pełne umiłowania życia przyjemności doczesne, takie jak uczty, karty, błazeństwa, kobiety.
Zawiera także głębokie przemyślenia o ludzkiej egzystencji, przemijaniu, upływie czasu. Autor często wraca do przeszłości, z goryczą wspomina minioną sławę rycerzy, urodę kobiet i potęgę władców.
Zobacz też : Średniowiecze w Polsce
Do historii przeszło słynne zawołanie: „Ach, gdzie są niegdysiejsze śniegi!” Utwór przybliża obraz epoki, pokazuje czternastowieczny Paryż i jego mieszkańców, ówczesne karczmy, obyczaje, zabawy i rozrywki; jest tu paryska ulica, żebracy, złodzieje i prostytutki.
Poemat przepleciony jest balladami, wśród których do najpiękniejszych należą: Ballada o wisielcach zawierająca przejmujący obraz śmierci, Żale pięknej płatnerki, Ballada o paniach minionego czasu.
Ta ostatnia traktuje o przemijaniu czasu na przykładzie pięknych kobiet. Poeta przytacza szereg pań: Florę - piękną kurtyzanę rzymską, Thais, Heloizę, królową Blankę, Bertę o Wielkiej Stopie, Joannę d’Arc, nawet dziewczęta ze swego życia - jakąś Maryśkę, Małgośkę, Brygidę.
Zastanawia się, gdzie są one dziś, co się z nimi stało. Czas zniszczył ich urodę, pozbawił wpływów i adoracji męskiej, uczynił z nich kobiety stare i zniszczone. To samo spotkało sławnych mężów (Wielki Krezus, król Lidii, Kserkses).
W tle tych rozważań pobrzmiewa szczery żal za minionymi czasami, za wszystkimi urokami życia ziemskiego. W rezultacie Wielki Testament jest dziełem o nieprzemijającej wartości, które pokazuje świat średniowieczny w świetle nieco innym niż uważa się powszechnie.
Zobacz też : Filozofia średniowiecza
