Literatura lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych

Literatura lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych
Poznaj literaturę lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych - najważniejsze zagadnienia, twórcy i ich dzieła.
/ 16.11.2010 13:04
Literatura lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych

Literatura lat siedemdziesiątych

Lata siedemdziesiąte (1970 - 1980) noszą nazwę propagandy sukcesu. Grudzień 1970 r. przyniósł falę strajków na Wybrzeżu i masakrę idących do pracy robotników w Gdyni (17 grudnia). Od władzy został odsunięty Gomułka, jego miejsce zajął Edwrd Gierek. Nowy rząd próbował uspokoić nastroje społeczne zasypując rynek towarami, prowadząc propagandę polepszenia sytuacji ekonomicznej kraju i podniesienia stopy życiowej społeczeństwa, jednocześnie rosło zadłużenie Polski i uzależnienie polityczno-gospodarcze od ZSRR.

Gwałtowne podwyżki cen stały się przyczyną kolejnych protestów robotników w Radomiu, Ursusie, Płocku, Warszawie i Poznaniu (1976). Wystąpienia te zostały krwawo stłumione, co spowodowało ogólne niezadowolenie narodu i tworzenie się organizacji opozycyjnych, np. Komitetu Obrony Robotników (KOR) w Warszawie. W dziedzinie literatury obok nazwisk zaistniałych już wcześniej twórców pojawiają się nowe. W prozie w oryginalny i parodystyczny jednocześnie sposób obraz wsi pokazuje Edward Redliński w powieściach Konopielka (1973) i Awans.

Ukazują się Pamiętniki z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego (1970) i Kronika wypadków miłosnych Tadeusza Konwickiego (1974). Debiutują młodzi prozaicy: Ryszard Schubert (Panna Lilianka), Jerzy Krzysztoń (Obłęd). Tematykę wiejską w powieści podejmują: Julian Kawalec Tańczący jastrząb, Wiesław Myśliwski Pałac, Edward Stachura Siekierezada albo zima leśnych ludzi (1970) i Się (1977).

Spośród młodych poetów głośne są nazwiska: S. Barańczak, E. Lipska, R. Wojczak, E. Stachura. Kolejne tomy poezji wydaje J. Iwaszkiewicz, M. Jastrun. Ukazują się ostatnie tomy S. Grochowiaka: Nie było lata (1969) i Bilard (1975). Na emigracji powstają: Dziennik pisany nocą G. Herlinga-Grudzińskiego, Traktat poetycki Cz. Miłosza, Miazga J. Andrzejewskiego, Mała apokalipsa T. Konwickiego, Wspomnienia Starobielskie J. Czapskiego. W 1980 r. Czesław Miłosz otrzymuje literacką Nagrodę Nobla.

Zobacz też : Miron Białoszewski - biografia, liryki

Literatura lat osiemdziesiątych

Przełom lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych przynosi ważne wydarzenia, które zapoczątkują wielkie zmiany polityczne i społeczne. W czerwcu 1979 r. papież Jan Paweł II odbywa swą pierwszą pielgrzymkę do Polski. W sierpniu 1980 r. wybucha wielki strajk w Stoczni Gdańskiej. Powstaje „Solidarność”, związek zawodowy zrzeszający 10 milionów członków. 13 grudnia 1981 r. wprowadzony zostaje stan wojenny, który miał z założenia pomóc w utrzymaniu się dotychczasowej władzy, a  przyczynił się do upadku totalitaryzmu w Polsce.

Aresztowania i internowania działaczy „Solidarności”, masakra robotników w kopalni „Wujek” to tragiczne wydarzenia tego okresu. Mają one wpływ na zahamowanie twórczości literackiej, wielu pisarzy zmuszonych jest do wydawania swych dzieł w tzw. drugim obiegu (T. Konwicki Wschody i zachody słońca, M. Nowakowski Raport o stanie wojennym, literatura dotycząca zbrodni stalinowskich, Katynia i łagrów) lub na emigracji (Cz. Miłosz, H. Krall, S. Barańczak, A. Szczypiorski).

Zobacz też : Stanisław Barańczak - biografia, liryki

W kraju powstają: nowe tomy wierszy Z. Herberta, ks. Jana Twardowskiego, proza Mirona Białoszewskiego (Szumy, zlepy, ciągi, Donosy rzeczywistości), powieść W. Myśliwskiego Kamień na kamieniu. Debiutują: Jan Polkowski tomem To nie jest poezja i Bronisław Maja Zagłada świętego miasta. Rok 1989 przynosi wydarzenia „okrągłego stołu” i pierwsze, częściowo wolne wybory. Następuje likwidacja cenzury oraz połączenie literatury krajowej z emigracyjną.

Redakcja poleca

REKLAMA