Pochwały – nie zawsze idealne
Często wydaje się nam, że co jak co, ale pochwalić nasze dziecko to my z pewnością umiemy. Mamy może wątpliwości, jak karać (i czy w ogóle karać), czy i kiedy dopuszczalny jest klaps, czy choćby podniesiony głos… Co do pochwał jednak jesteśmy zgodni: chwalić i to jak najwięcej!
Rodzice zapytani jednak o to, jak chwalą swoje dzieci, często odpowiadają: „Jak to jak? Normalnie, np. o jak piękny domek narysowałeś, ślicznie wyglądasz, super ta wieża, jesteś takim miłym i mądrym dzieckiem”.
Okazuję się jednak, że takimi pochwałami możemy więcej zaszkodzić niż pomóc naszemu dziecku. Dziecko może „nie usłyszeć” takich zdań i nie będzie wiedziało o co nam chodzi: co konkretnie „przyczyniło się” do tego, że postrzegamy je jako miłe i mądre?
Pochwały mają na celu docenienie naszego dziecka, uznanie jego dokonań i wysiłku, a w konsekwencji budowanie u niego poczucia własnej wartości. A nie kategoryzowanie dziecka jako takie.
Zobacz też: Czy powinniśmy chwalić dzieci?
Jak chwalić?
Bardzo ważne jest, aby sposób chwalenia był dostosowany do wieku dziecka.
Naszego roczniaka czy dwulatka możemy chwalić entuzjastycznym tonem, bijąc brawo, jednak już przy czterolatku musimy się trochę postarać, np. zamiast słów: „pięknie, wspaniale, ślicznie, super, ekstra, o to chodziło, jestem z ciebie dumna…”:
- opisz, co widzisz, np.: “Widzę dużo kolorów na twoim rysunku, żółte słoneczko, zieloną trawę”, “Widzę pościelone łóżko i książki na półce”. Opisuj po prostu to, co widzisz, bez oceny i nadawania znaczenia. Czym więcej szczegółów zauważysz, tym lepiej. Twoje dziecko będzie miało poczucie, że poświęcasz mu wiele czasu i uwagi;
- opisz co czujesz, np.: “Bardzo mi przyjemnie, gdy widzę…”, “Cieszę się, kiedy ty…”. U starszego dziecka możesz powiedzieć: „ Możesz być z siebie dumna” zamiast: „Jestem dumna z ciebie”. Staraj się jednak nie wykazywać przesadnego entuzjazmu;
- podsumuj dokładnie godne pochwały zachowania dziecka. Zawsze podkreślaj dobre zachowania dziecka. Nawet jeśli w jego czy jej pokoju panuje chaos i bałagan, możesz docenić np. odłożone na miejsce ubrania czy książki na półce. Czasem warto dostrzec coś, co wydaje nam się „normą” i co nie wymaga przesadnego zachwytu.
Pamiętaj, że nadmierne zadowolenie rodzica, nadmierna ekscytacja (piski, bicie brawo, okrzyki rodziców) mogą być odebrane przez starsze dziecko jako zachowanie nieadekwatne, które może powodować u dziecka rodzaj presji i wygórowanych oczekiwań ze strony rodziców lub opiekunów.
Zobacz też: Jak mądrze chwalić dzieci?
