Edward Redliński - biografia, utwory

Edward Redliński - biografia, utwory
Biografia Edwarda Redlińskiego (ur. 1940) oraz analiza jego utworów - "Konopielka", "Awans", "Szczurojorczycy".
/ 27.04.2011 10:30
Edward Redliński - biografia, utwory

Pochodzi z podbiałostockiej wsi. Jest dziennikarzem, publicystą i prozaikiem. Debiutował w 1967 r. tomem opowiadań Listy z rabarbaru. Następnie wydał dwa tomy reportaży: Ja w nerwowej sprawie (1969) i Zgrzyty (1971). W 1973 r. ukazała się Konopielka (ekranizacja powieści w 1982 r.), potem Awans (1973 - ekranizacja w 1975 r.) i Dolorado(1984). W latach 1984 - 1991 pisarz przebywał w USA.

Rezultatem spostrzeżeń i przemyśleń z tego okresu jest groteskowy obraz polskiej emigracji zarobkowej, przedstawiony w powieści Szczuropolacy (1994), której tytuł został w wydaniu z 2000 r. zmieniony na Szczurojorczycy. W dorobku Redlińskiego są również utwory dramatyczne Czworokąt (1976) i Wcześniak (1977) traktujące o awansie młodego pokolenia oraz Nikifory (1982) - literacki kolaż współczesnych tekstów użytkowych.

Konopielka

Powieść przedstawia karykaturalny, wykoślawiony obraz polskiej wsi. Jej akcja toczy się w zapadłej wsi białostockiej, odizolowanej od świata, otoczonej bagnami i lasami. Do Taplar nie dociera nic, co nowe, chłopi żyją w prymitywizmie i zacofaniu, jak ich przodkowie przed wiekami, lecz w zgodzie z naturą i jej odwiecznymi prawami. Pracują na roli przy użyciu prymitywnych narzędzi, orzą, sieją, zbierają plony sierpem, hodują krowy, świnie, kury; płodzą dzieci, żyją swoimi sprawami w swoim zamkniętym taplarskim świecie.

Wierzą w gusła i przesądy, w złotego konia zakopanego na górce, w ducha zmarłego męża Grzegorzychy, w dziwne cielę urodzone w oborze Kaziuka Bartoszewicza, w czarnego barana urodzonego przez klacz. Powszechnym zwyczajem jest odczynianie czarów. Wieś nie ma prądu, szkoły, potrzeby fizjologiczne załatwiane są „za stodółką”. Przybycie urzędników i nauczycieli napawa ich niewymownym strachem, ostro bronią się przed wszelką cywilizacją. Kiedy główny bohater wyłamuje się ze stereotypów i kosi zboże kosą, ma przeciwko sobie całą wieś. Powieść ukazuje prawa rządzące odizolowaną społecznością wiejską, swoisty system etyczny i moralny, wreszcie rozważania na temat wartości postępu technicznego i miejskiej cywilizacji.

Awans

Powieść o charakterze satyryczno - groteskowym, przedstawia przeobrażenia zapadłej wioski w nowoczesne wczasowisko i równie szybko powrót do prymitywizmu i folkloru, gdy okazuje się, że tego najbardziej pragną turyści, zmęczeni dobrodziejstwami miejskiej cywilizacji. Utwór stanowi krytykę dążeń cywilizacyjnych za wszelką cenę, protest przeciw niszczeniu tradycji wsi, ośmiesza „mieszczuchów” szukających na wsi egzotyki i prymitywizmu.

Zobacz też: Leon Kruczkowski - biografia, "Niemcy"

Szczurojorczycy

Powieść wydana w 1994 r. pod tytułem Szczuropolacy doczekała się adaptacji teatralnej (Cud na Greenpoincie) oraz filmowej (w reżyserii J. Zaorskiego Szczęśliwego Nowego Jorku). Opowiada w niezwykłej, udramatyzowanej formie o losach grupy Polaków, których pogoń za zarobkiem zapędziła do Nowego Jorku. Amerykańska metropolia i cała Ameryka jawi się tu jako groźna, niszcząca siła, która łamie ludzi słabych i mało odpornych, doprowadza do przewartościowania moralnego, czyni z człowieka bądź maszynkę do robienia pieniędzy, bądź prowadzi do wypaczeń charakterów, nawet do zbrodni. Losy bohaterów zamkniętych w czterech ścianach mieszkania na Greenpoincie obrazują tragedię całej polskiej emigracji zarobkowej.

Zobacz też: Literatura lat wojennych

Źródło: Wydawnictwo Printex

Redakcja poleca

REKLAMA